Crna Gora među državama Zapadnog Balkana ima najveći indeks digitalne ekonomije i društva (DESI) za prošlu godinu, sa 35,1 bodom, saopšteno je iz Agencija za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost (EKIP).
Iz EKIP-a su kazali da DESI za Srbiju iznosi 34,9 bodova, Albaniju 32 boda, Sjevernu Makedoniju 27,4 boda, Kosovo 26,1 bod, a Bosnu i Hercegovinu 23,2 boda. Prosjek DESI za države Zapadnog Balkana iznosi 29,7 bodova, a na nivou EU 52,3 boda.
DESI je kompozitni indeks koji sumira relevantne pokazatelje o digitalnim performansama i prati evoluciju država Evrope u digitalnoj konkurentnosti. DESI proračun za prošlu godinu je pripremljen na osnovu podataka iz 2021. godine i omogućava poređenje digitalnog učinka država Zapadnog Balkana sa prosječnim učinkom tog regiona i EU.
DESI indeks se sastoji od četiri indikatora, a to su ljudski kapital, povezanost, usvajanje digitalnih tehnologija i digitalni javni servisi.
“Crna Gora je za indikator ljudski kapital, sa rezultatom od 10,4 boda, bolja od prosjeka država Zapadnog Balkana, koji iznosi 8,4 boda, ali je to niže od prosjeka EU koji iznosi 11,4. Za indikator povezivanje Crna Gora, sa rezultatom od 10,4 boda, ima znatno bolji rezultat od prosjeka država Zapadnog Balkana, koji iznosi 7,5 bodova, ali i niži od prosjeka u EU, gdje je 15 bodova”, rekli su iz EKIP-a.
Za indikator usvajanje digitalnih tehnologija Crna Gora, sa rezultatom od 8,5 bodova, ima znatno bolji rezultat od prosjeka država Zapadnog Balkana, koji iznosi 5,2 bodova, ali je to niže od prosjeka EU koji iznosi devet bodova.
Za indikator digitalnih javnih servisa Crna Gora, sa vrijednošću od 5,8 bodova ima najslabiji rezultat od svih dimenzija DESI-ja i skoro najlošiji rezultat od država zapadnog Balkana, koje imaju prosjek osam bodova, što je i znatno niže od prosjeka zemalja EU, koji iznosi 16,8 bodova.
Iz EKIP-a su objasnili da ta agencija dostavlja podatke za indikator povezivanje, za koji je Crna Gora zabilježila najviši rezultat koji iznosi 10,4 boda i koji je znatno iznad prosjeka država Zapadnog Balkana.
Iz EKIP-a su kazali da iako Crna Gora ima odlične rezultate u pojedinim segmentima tog indikatora DESI-ja, ipak, kao i čitav region, zaostaje za EU i to uglavnom zbog nedostatka 5G usluga u 2021. godini.
“Procenat domaćinstava koja u Crnoj Gori koriste fiksni širokopojasni pristup izuzetno je visok i iznosi 96 odsto. Inače, region Zapadnog Balkana ima dobre rezultate u poređenju sa EU po procentu domaćinstava koja koriste fiksni širokopojasni pristup. U 2021. godini 77 odsto domaćinstava u državama Zapadnog Balkana koristilo je širokopojasne usluge u poređenju sa 78 odsto u EU”, navodi se u saopštenju.
Iz EKIP-a su dodali da u Crnoj Gori 40 odsto domaćinstava koristi širokopojasni pristup internetu brzine od 100 Mb/s i više, što je skoro koliko i u EU gdje taj procenat iznosi 41 odsto. U 2021. godini, skoro 21 odsto domaćinstava u državama Zapadnog Balkana koristilo je širokopojasne usluge od najmanje 100 Mb/s.
“Procenat domaćinstava koja koriste širokopojasni pristup internetu brzine od jedan Gb/s je iznosio 0,01 odsto i kao i u cijelom regionu znatno je ispod prosjeka u EU, gdje je isnosio osam odsto”, rekli su iz EKIP-a.
Oni su kazali da pokrivenost domaćinstava tehnologijama pristupa sljedeće generacije (NGA: VDSL, FTTP i Cable DOCSIS) u Crnoj Gori iznosi 80 odsto, dok je u regionu dostigla 73 odsto, a u EU 90 odsto.
“Crna Gora ima pokrivenosti mrežama veoma visokog kapaciteta (VHCN uključuje FTTP i kablovsku DOCSIS 3.1) u iznosu 77 odsto, što je iznad prosjeka EU koji iznosi 70 odsto. U 2021. godini polovina domaćinstava država regiona je bila pokrivena nekom od mreža veoma visokog kapaciteta”, navodi se u saopštenju.
Pokrivenost sa fiber to the premises (FTTP) u Crnoj Gori je 67 odsto domaćinstava i nalazi se iznad prosjeka EU koji je 50 odsto, dok je u regionu taj prosjek na nivou 38 odsto.
“Od država Zapadnog Balkana Crna Gora ima najveću penetraciju mobilnog širokopojasnog pristupa, koji iznosi 90,6 odsto i nalazi se iznad prosjeka EU, koji iznosi 86,5 odsto. U 2021. godini 82 odsto građana regiona koristilo je mobilni uređaj za pristup internetu”, kazali su iz EKIP-a.
Indeks cijena širokopojasnog pristupa (BPI) mjeri nivo cijena reprezentativnih korpi fiksnih, mobilnih i konvergentnih širokopojasnih ponuda. Viši rezultat BPI znači niže cijene širokopojasnog pristupa. Prosječne cijene širokopojasnog pristupa u regionu su više u poređenju sa prosječnim cijenama širokopojasnog pristupa u EU.
“Crna Gora je, sa 52 boda, u toj oblasti zauzimala neku srednju vrijednost među državama Zapadnog Balkana. U 2021. godini nijedna od država regiona nije obavila dodjelu radio-frekvencijskih opsega harmonizovanih za 5G, a operatori nijesu imali 5G usluge u komercijalnoj ponudi, tako da nije bilo ni pokrivenosti stanovništva tim uslugama”, navodi se u saopštenju.
U EU je harmonizacija sa 5G radio spektrom obavljena u iznosu 56 odsto, dok je pokrivenost stanovništva sa 5G uslugama iznosila 66 odsto.
“Imajući u vidu značajne investicije koje operatori ulažu u razvoj mreža nove generacije u Crnoj Gori, povećanje njihove dostupnosti, rast broja priključaka i brzina za pristup internetu, postupak aukcije radio-spektra za pionirske opsege za implementaciju 5G, koje je sproveo EKIP u prošloj godini, početak pružanja komercijalnih 5G usluga i trenutnu pokrivenost stanovništva 5G uslugama u iznosu 76 odsto, za očekivati je da do slijedećeg proračuna DESI Crna Gora napravi značajan skok po tom indikatoru”, zaključuje se u saopštenju.